Psikolog Osman İlhan
psk.o.ilhan@gmail.com
26/08/2018 Bipolar bozukluk nedir?
Hepimiz gündelik hayatımızda çeşitli duygu iniş çıkışları yaşarız. Hüzün, keder, mutluluk, coşku gibi bir çokduygusal yaşantıları, hayatın karşımıza çıkardığı olaylara göre yaşarız. Burada bahsi geçen duygusal haller anlatıldığı üzere duruma göre ortaya çıkarlar ve bu haller yaşanarak eski dengeli yapıya geri dönüş beklenir. Ancak bipolar bozuklukta yaşamsal olaylarla kısmen veya tamamen ilişkisiz olarak uzun süren ve yoğun duygudurum değişimleri olur. Bu değişimler kişinin andaki bütün yaşantısını etkileyerek, varoluşsal denge halini zedeleyerek, kişiyi duygunun duruma göre ortaya çıkmasını sağlayan sağlıklı ruhsal ve bedensel yapılarını olumsuz etkiler. Yani bipolar bozukluk olarak tanımladığımız olgu duygularda, düşüncelerde, enerjide ve davranışlarda aşırı değişikliklerle giden ve tedavi edilebilen bir ruhsal bozukluktur.
Bipolar bozukluk kişinin kişilik yapısından yada kültürel özellikleri gibi dış etkenlerin ortaya çıkardığı sorunlardan bağımsız olarak tamamen tıbbi bir bozukluktur ve tedavisi mümkündür. Bu durumu şeker hastalığına benzetmek daha doğru olacaktır. Başlangıcı, tetikleyicisi, genetik arka planı ne olursa olsun bu hastalık açığa çıktığı andan itibaren, bir çok kişide ortak olarak gözlemlenecek semptomlar ortaya çıkarır. Bu semptomların görünüşü her ne kadar psikolojik fenomenlerle açıklanabilecek kişilik bozukluğu gibi algılansa da, temelinde tıbbi bir yapı vardır. Örneğe geri dönecek olursak: şeker hastası birey, hastalığı için gerekli olan ilaçları düzenli kullanırsa, diyetine uyarsa, yaşamını ve çevresini hastalığına göre organize etmeyi başarabilirse sağlıklı bir yaşamsal dengeyi sağlayabildiği gibi, aynı durum bipolar bozukluk yaşayan bireyler için de geçerlidir.
Bipolar bozukluğun tipik olarak bazı hastalık dönemleri vardır. Bu dönemler istikrarlı ve bilimsel olarak bireye göre değişmeyen tek tip semptom özellikleri gösterir. Bu dönemlere kısaca bakacak olursak;
Mani-hipomani dönemi;
Temel belirtiler aşırı neşeli, bazen öfkeli, coşkulu bir duygudurum; düşünce, konuşma ve hareketlerde hızlanma ve benlik kabarmasıdır. Belirtilerin en az 4-7 gün sürmesi gerekir; belirtileri gün boyu sürer ve kişinin ilişkilerini ve işlevlerinin bozulmasına yol açar.
▪ Kişi kendini aşırı mutlu ve taşkın, enerjisini artmış hisseder, bazen de aşırı öfkeli olabilir.
▪ Az uykuya rağmen çok fazla enerjiktir.
▪ Diğerlerinin yetişemeyeceği kadar hızlı konuşur.
▪ Düşüncede hızlanma olur, zihninde düşünceleri hızla akmaya başlar.
▪ Konsantrasyon kaybı vardır, dikkati çabuk dağılır.
▪ Kendine güveni artmıştır.
▪ Kendini güçlü, önemli, diğerlerinden üstün görür.
Fazla para harcama, hediyeler alma, ısmarlama, cinsel aktivitede artma, alkol kullanımında artma, hızlı araba kullanma, kumar oynama, aşırı miktarlarda iş yapma (planlar ve projeler) gibi davranış değişiklikleri görülebilir.
Bu durum bazen sanki hastalık değilmiş gibi gelir; “gerçek kişiliğine şimdi kavuşmuş” gibidir. Daha ağır durumlarda gerçekte olmayan sesler duymak, nesneler görmek gibi halüsinasyonlar ve dış gerçeklikle ilişkisiz yanlış inanışlar ve düşünceler (şüphecilik, takip edildiğini düşünmek, kendini önemli ve üstün özellikleri olan biri zannetmek vb.) görülür.
Hipomani maninin daha hafif formudur. Hipomanikdönemde kişi aşırı keyiflidir, her zamankinden daha iyi hisseder, bu dönemde daha üretkendir. Belirtiler hasta veya yakınları tarafından fark edilebilir ancak manide olduğu kadar hayatı güçleştirmez. Kişi genelde bu durumundan hoşnuttur ve ilaçlarını bile kesebilir. Bu dönemden sonra birden mani veya depresyon gelişebilir.
Depresif dönem;
Temel belirtiler çökkünlük, derin üzüntülü bir duygudurum; düşünce, konuşma ve hareketlerde yavaşlama ve durgunluk; değersizlik, güçsüzlük, isteksizlik, karamsarlıktır. Belirtiler en az 2 hafta sürmelidir; hemen hemen her gün ve gün boyu sürmesi ve kişinin ilişkilerini ve işlevlerini bozması gerekir. Duygu alanında çökkünlük, üzüntülü durum; sinirlilik; uyumak isteme; sosyallikte azalma; kendine güvende azalma, değersizlik, suçluluk duyguları; zevk-haz alamama; halsizlik, yorgunluk vardır. Düşünce alanında karamsar düşünceler; alınganlık; kararsızlık; dikkat dağınıklığı; özkıyım düşünceleri, girişimleri vardır. Davranış alanında uyku bozukluğu; iştah değişikliği; enerji azlığı; günlük işleri sürdürmede güçlük; çevreden uzaklaşma, içe kapanma görülür.
Belirtileri özetleyecek olursak:
▪ Üzgün, kederli hisseder veya normalde zevk aldığı şeylere karşı ilgisini kaybeder.
▪ Kendine bakımı azalır.
▪ Çok uyumaktan veya hiç uyuyamamaktan, sabah çok erken uyanmaktan yakınır.
▪ İştah kaybı veya artışı görülür.
▪ Dikkatini toplamada veya karar vermede güçlükler yaşar.
▪ Unutkanlıktan şikâyet eder.
▪ Kendini değersiz, suçlu hissedebilir.
▪ Enerji kaybı vardır. Halsizlik ve yorgunluk hisseder.
▪ İntihar, ölüm düşünceleri olabilir.
Karma (ya da mikst) dönem;
Gün içinde sıkça değişen mani ve depresyon belirtilerinin aynı anda yaşanmasıdır. Bazı hastalar bu dönemlerin hepsi ile zaman zaman karşılaşırken, bazı hastalar sadece manik dönem veya depresyon ve hipomani dönemleri yaşıyor olabilir.
Bipolar bozukluk teşhis edilebilmesi oldukça zor bir duygu durum bozukluğudur ve farklı kişilerde farklı özellikler gösterebilir. Bazı kişiler maniye ya da depresyona daha yatkın olurken bazı kişilerde belirtiler iki uç duygu durumu arasında gidip gelme şeklinde olabilir. Bipolar bozukluk kişilerin enerji seviyelerindeki ani yükselmeyle gerçekçi olmayan düşüncelere, fevri ve dikkatsiz davranışlara neden olabilir. Bu semptomlarbazı insanlar için rahatsızlık teşkil etmediği için karakter özelliği gibi algılanıp kişide bir problem olmadığı düşüncesini uyandırabilir. Bu normallik algılayışı hastalığın bireyde kamufüle olmasına hizmet ederek, bireyin tedaviye yönelmesini zorlaştırmaktadır.
Tıbbi bir sorun olan bipolar bozukluk tedavi edilmediği sürece kişinin tüm yaşamını olumsuz yönde etkileyecektir. Aynı sorunu hastanın çevresindeki yakınları da doğrudan yaşayacağı için, bu sorun toplumsal yönüyle sorun teşkil etmektedir. Özellikle ülkemizde bu hastalığı yaşayan ancak tanı alamadığı için bir çok sosyal, işlevsel, maddi, hukuki sorunlar yaşatan insan sayısı düşünüldüğünden daha fazladır.
Eski adıyla manik depresif bozukluk olan bipolarbozukluğu yaşayan bireyler, psikiyatrik tedaviye alındıklarında, psikoterapi seansları ile takip edildiklerinde, aile ve çevre bilinçlendirmesi sağlanıp hastaya gerekli olan sosyal destek oluşturulduğunda iyileşme görülmektedir.
Uzm. Klinik Psikolog Osman İLHAN
Bi Nefes Psikolojik Danışmanlık Merkezi
|
|
Travmatize Ruhların Psikoterapisi
- 26/08/2018
|
|
Travmatik yaşantılar hayatın hangi döneminde olursa olsun benzer psikolojik sonuçlarını yaratırlar.
|
|
|
|
Kişilik Bozukluğu Nedir?
- 26/08/2018
|
|
Kişilik bozuklukları gündelik yaşamlarımızı doğrudan etkilemektedir.
|
|
|
|
Üstün yetenekli veya zekalı çocuklar
- 26/08/2018
|
|
Üstün yetenekli ve zekalı çocukları nasıl farkederiz.
|
|
|
|
Gardner’ın Çocuklu Zeka Kuramı
- 26/08/2018
|
|
Günümüzde bir çok eğitim sistemi kurgulanırken göz önüne alınan kriterler ve uygulanış şekilleri bakımından benzerliklert göstermektedir.
|
|
|
|
Depresyon
- 26/08/2018
|
|
Hepimiz gündelik hayatlarımızda duygusal iniş çıkışlar yaşamaktayız.
|
|
|
|
Aşk Üzerine Fikir Uçuşmaları
- 26/08/2018
|
|
Aşka dair, gerçek aşka dair...
|
|
|
|
İnsanı Anlama Sanatı
- 26/08/2018
|
|
Psikoloji ve psikoterapide İnsanı Anlama Sanatı
|
|
|
|
Psikoterapide terapötik ittifakın önemi
- 26/08/2018
|
|
Psikoterapide insani ilişki gelişimi ve işbirliği sağlamanın önemi .
|
|
|
|
Kaygı Bozukluğu Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- 26/08/2018
|
|
Kaygı Bozukluğu Hakkında Bilinmesi Gerekenler ve Alınacak Önlemler
|
|
|
|
İlişkilerin sempatik katilleri
- 26/08/2018
|
|
İlişkilerin sempatik katillerine dönüşen travmatik ergenler.
|
|
|
|
İnsanı Anlamak ve Anlamlandırmak
- 26/08/2018
|
|
İnsanlık Varoluşunu sürdürürken günlük hayatında bir çok psikolojik sorunlarla farkındalıklı yadafarkındalıksız karşılaşır.
|
|
|
|
Öz güven geliştirmenin önemi
- 26/08/2018
|
|
Öz güven nasıl geliştirilir ve önemi nedir?
|
|
|
|
Çocuk Gelişiminde Müziğin Önemi
- 26/08/2018
|
|
Çocuk gelişiminde müzik çok önemli bir yer kaplar,
|
|
|
|
İnsanın Uyanışı
- 26/08/2018
|
|
İnsanın uyanışı
|
|
|
|
Hedonizm ve Kötücül Hazcılık Laneti
- 26/08/2018
|
|
Mutluluk ile hazcılığı birbirine karıştırmamak gerekir.
|
|
|
|
Çocuklultan Yetişkinliğe Psikososyal Gelişim
- 26/08/2018
|
|
Literatüre baktığımızda çocuk gelişim evrelerini kuramsal açıdan en iyi sınıflandıran bilim adamı olarak Sigmund Freud ve Eric Erikson’ u görmekteyiz.
|
|
|
|
Ah O Ayrılıklar Yok mu?
- 26/08/2018
|
|
Travmatik Ergenin Terapi Notları Kitabından Alıntı.
|
|
|
|
Psikoterapi nedir ne değildir?
- 26/08/2018
|
|
Öncelikle psikoterapi, bir arkadaşla yada akraba ile karşılıklı yapılan çay sohbetiyle karıştırılmamalıdır. Psikoterapide asıl amaç, terapiye gelen kişiyi mutlu etmek, hoş zaman geçirtmek, rahatlatmak değildir.
|
|
|
|
Anda Yaşamak
- 26/08/2018
|
|
Anda yaşamak.
|
|
|
|
Çocuk ve Ergenlerde Cinsel Gelişim
- 26/08/2018
|
|
Günümüz şartlarında anne babaların çocukları için yaşadıkları kaygıların başında, çocuklarının cinsel kimlik ile ilgili yaşadıkları sorunlar gelmektedir
|
|
|
|
Hayatı Oluşturan Düşüncelerdir
- 26/08/2018
|
|
Genel anlamda insanoğlu pasif ve edilgen bir tutum takınarak hayat olayları karşısında kendilerini mağdur olarak gösterme eğilimindedirler, bir çok psikolojik sorun yaşayan insanlarda ortak olarak gördüğüm özelliktir bu.
|
|
|
|
İnsanın Psikolojik Gelişiminde Anne ve Babanın Etkisi
- 26/08/2018
|
|
Doğayı seyretmeyi sevenler bilirler, doğadaki her canlı ve cansız madde, varoluşsal serüvenleri boyunca çeşitli gelişim aşamalarından geçerler.
|
|
|
|
An Bu Andır
- 26/08/2018
|
|
An bu andır.
|
|
|
|
Çocukta Cinsel Kimlik Gelişimi
- 26/08/2018
|
|
Her ne kadar kadın yada erkek olmak, doğuştan getirilen biyolojik ve hormonal özelliklerle oluştuğu düşünülse de, çocuk için cinsel kimlik geliştirmek toplumsal bir öğrenmedir, bu ilk öğrenme anne babadan gözlenen veriler ışığında başlar.
|
|
|
|
Travmatize bireylerin psikolojik yapısı
- 26/08/2018
|
|
Hızla ilerleyen zamanın önündeki en önemli engellerden bir tanesi de yaşamış olduğumuz travmaların yıkıcı etkileridir.
|
|
|
|
Çocuk ve Ergenlerin Yaşadığı Psikolojik Problemler
- 26/08/2018
|
|
Hayat yolculuğunda insanın yaşamı mevsimlere benzer. İnsan ruhu yapısında dört mevsimin özelliklerini barındırır. Kimi zaman güneşlidir, kimi zaman yağmurlu, bazen bir gün içinde bu iki durumu aynı anda yaşayabileceği bahar geçişlerini yaşar
|
|
|
|
Askıda Kalmış Yaşantılar
- 26/08/2018
|
|
Ayrılıklardan paramparça bir ruhu anlamak.
|
|
|
|
Hayatı Oluşturan Düşüncelerimizdir
- 26/08/2018
|
|
Hayat ve düşüncelerimiz
|
|
|
|
.jpg)
Devamı 
