Düşünme Sırası Sizde 1...

Yorumlarınızı ve düşüncelerinizi bekliyorum.

Psikolog ve Sosyolog

Dr. Ekrem Çulfa

0505 767 5885

Kültür aslında her insanın içinde var olduğu ve doğumdan ölüme kadar her insanın var oluşunu belirlediğinden dolayı her insanın çok da farkında olmadığı bir olgudur. Aslında kültür toplum içindeki bütün ilişkilerimizin yapısını belirleyen ve giderek her insanın içselleştirdiği bir tür kurallar bütünüdür. Bilimsel açıdan yaklaşım farklılıklarına bağlı olarak çok değişik biçimlerde tanımlanabilen kültür gündelik hayatta insanın diğer insanlarla ilişkilerini düzenleyen ve insanı var eden kurallar, normlar bütünüdür denilebilir.

Sıra Sizde 2

Kuşkusuz ki kültürsüz bir insan olamayacağı gibi kültürsüz bir toplum da olamaz. Gündelik kullanımda kültür daha çok bilgi yerine kullanıldığı için yanlış bir biçimde bazı insanlara “kültürsüz” yakıştırmasını yaparız. Burada kast edilen aslında o insanın bilgisiz, eğitimsiz olduğu ya da toplumdaki belli kültürel kurallara uygun davranmamasıdır. Oysa her insanın bildiği, uyduğu birtakım kültürel değer ve normlar söz konusudur. Bu nedenle kültürsüz insan yoktur. Buradan hareketle kültür kendi içerisinde tutarlılık açısından değerlendirilebilir. Ancak, özellikle ünitede ele alındığı gibi manevi kültür öğeleri açısından hiçbir kültürü bir diğerinden aşağıda ya da yukarıda diye ele almak ve konumlandırmak söz konusu olamaz. Maddi kültür öğeleri açısından ise durum farklıdır. Toplumların teknolojik gelişmişlik düzeyleri vb. öğeler bağlamında bir toplum diğerinden farklılaşabilir ve aşağıda ya da yukarıda diye değerlendirilebilir. Bireysel açıdan bakıldığında ise eğitim düzeyi farklılığı, gelir düzeyine bağlı yaşam standartları ve maddi kültür öğelerini kullanabilme düzeyleri açılarından bireyleri konumlandırabilmek mümkündür.

Sıra Sizde 3

Her insanın genel kültür yapısı içerisinde uymakta zorlandığı belli birtakım öğeler söz konusu olabilir. Çünkü bireysel farklılıklar, dünya görüşü ve inançlar gibi belirleyiciler bazı kültürel öğeleri değerlendirme konusunda farklılıkların doğmasına yol açar. Değerlendirme farklılıkları uyma konusunda da farklılıklar yaratabilir. Böyle bir durum ortaya çıktığında ise kişi söz konusu öğenin onun hayatındaki yer, önem ve merkezilik derecesine göre farklı bir tavır geliştirecektir. O öğenin yerine bir başkasını koymak, mümkünse o öğe olmadan hayatına devam etmek akla ilk gelen yollar olmaktadır.

Sıra Sizde 4

Herhangi bir alt kültür grubuna dâhil olmadan toplum içinde var olmak mümkün değildir. Toplum değişik neden ve biçimlerde şekillenmiş alt kültür gruplarından oluşur. İnsanlarda yaşları, cinsiyetleri, öğrenim durumları, işleri, tuttukları takım vb. bağlamlarda alt kültür gruplarının üyesidir. Örneğin bir AÖF öğrencisi, hem Anadolu Üniversitesi öğrencileri, Açık öğretim

Fakültesi öğrencileri, oturduğu mahalle, tuttuğu takım vb. gibi çeşitli alt kültür gruplarının üyesi olabilir ve bu sayı değişkenlik de gösterir.

Sıra Sizde 5

İnsanlar bazı durumlarda kelimelerle anlatamadıkları düşüncelerini ve özellikle duygularını kasıtlı ya da kasıtsız olarak bakışlarla ifade ederler. “Kelimelerin kifayetsiz kaldığı” durumlarda gözler ve bakışlar sevgiyi, kızgınlığı, nefreti, üzüntüyü, isteği anlatmakta son derece etkili ve yararlı olur.

Sıra Sizde 6

Kalabalık otobüslerde ve asansörlerde kaçınılmaz ve zorunlu olarak hiç tanımadığımız insanların içli-dışlı mesafe diye adlandırılan mesafe içine girmeleri insanları rahatsız eder. Oysa biz bilinçli olarak ve zorunlu haller dışında bu mesafede ancak ve yalnız anne-baba, çocuk, eş ve sevgilinin yer almasına izin veririz. İznimiz dışındaki söz konusu durumlar insanları sıkıntıya sokar.

Sıra Sizde 7

Duruma göre farklılık göstermesine rağmen gündelik hayatta daha çok “etkileşimsel susma”nın türleri olan karar verme ile ilgili susma, denetim kurma amacı ile susma ve akıl yürütme ile ilgili susmanın kullanıldığı görülür.

Bundan sonra sosyo-kültürel susma yer alabilir. Kuşkusuz dilin yapısından kaynağını alan psikolinguistik susma da yeri geldiğinde başvurduğumuz susma türüdür.

Sıra Sizde 8

Her insanın hayatında çoğunlukla farkına varmadan belli kokularla belli yerleri özdeşleştirdiği görülebilir. Pasta-kek kokusu ile pastanelerin, belli kimyasalların kokusu ile hastanelerin, sebze-meyve kokusu ile manavların ve Pazar yerlerinin özdeşleştirilmesi sık rastlanan durumlardır. Hatırlatma açısından bakıldığında ise belli kolonya ve parfümlerin belli kişileri hatırlatması, belli yemek kokularıyla özellikle insanın hayatında önem taşıyan kişilerin yaptıkları yemeklerin hatırlanması söz konusu edilebilir.

Sıra Sizde 9

Giysilerin renklerinin seçiminde insanın psikolojik durumu ile mevsimlerin birbirinden ayrı olarak etkisi söz konusu olabilir. İnsanların üzüntülü ve sıkkınken koyu ve pastel renklere yöneldiği görülebilir. Bazı durumlarda ise tam tersine bu durumda olan insanları parlak ve canlı renklere yönelerek belli miktarda bu ruh halinden uzaklaşma isteği de söz konusu olabilir. Bahar ve yaz aylarında insanlar daha canlı renklere yönelme eğiliminde oldukları bilinir. Ancak bu durum toplumlara ve kültürlere göre farklılık gösterebilir.

Yorumlarınızı ve düşüncelerinizi bekliyorum.

Psikolog ve Sosyolog

Dr. Ekrem Çulfa

0505 767 5885